W ostatnich dniach całą Polskę obiegła informacja o przekazanej przez Barbarę Nowak, Małopolskiego Kuratora Oświaty, liście „szkodliwych, niepożądanych” organizacji rzekomo „seksualizujących” dzieci i młodzież. Wśród ponad 200 instytucji z całego kraju wymieniona została również kierowana przeze mnie fundacja, która od ponad 20 lat prowadzi działania na rzecz zachowania pamięci o historii miasta Oświęcim.

W ramach naszej działalności wyremontowaliśmy doszczętnie zrujnowane, unikalne zabytki przedwojennego Oświęcimia. Są nimi jedyna ocalała synagoga, dom ostatniego żydowskiego mieszkańca miasta oraz budynek, w którym stworzyliśmy muzeum historii lokalnej Oszpicin. Opiekujemy się także cmentarzem żydowskim, a dzięki staraniom wielu osób stworzyliśmy wielokrotnie nagradzany Park Pamięci Wielkiej Synagogi, który znalazł się w tym tygodniu na liście najlepszych 40 realizacji architektonicznych Europy. Każdego roku miejsca te są odwiedzane przez dziesiątki tysięcy odwiedzających z Polski i zagranicy, w tym młodzież szkolną przygotowująca się do wizyty w Miejscu Pamięci Auschwitz.

Pomijając absurdalność przywołanego zarzutu, bycie na wspomnianej liście wraz z wieloma innymi organizacjami niezwykle zaangażowanymi w ambitne działania edukacyjne jest komplementem. Oznacza bowiem, że nasze działania na rzecz zachowania pamięci o żydowskich oświęcimianach i wielokulturowym dziedzictwie Polski oraz edukacja antydyskryminacyjna, której punktem wyjścia jest historia Auschwitz, są zauważane.

W Oświęcimiu przed wojną żydowscy i chrześcijańscy mieszkańcy byli sąsiadami. Prawie wszyscy żydowscy oświęcimianie zostali wymordowani ponieważ III Rzesza rozpętała wobec nich kampanię nienawiści, wykluczenia, a następnie masowego mordu.

Właśnie dlatego nigdy nie zaprzestaniemy reagowania na nienawiść, fanatyzm, rasizm, antysemityzm czy homofobię. Bo my wyciągamy lekcje z Auschwitz. W tym miejscu nie można milczeć, gdy dla politycznych korzyści wykorzystuje się uprzedzenia wobec uchodźców, Polek i Polaków LGBT+, muzułmanów czy innych grup ludzi.

Wspomniana lista jest próbą zniesławienia, pomówienia i zaszczucia, tym samym może zagrażać bezpieczeństwu naszej instytucji oraz jej pracowników. Dlatego liczę, że stosowne organy naszego Państwa podejmą odpowiednie kroki prawne. Stosowne pismo zostanie także złożone w poniedziałek Wojewodzie Małopolskiemu jako organowi nadzorującemu Małopolskie Kuratorium Oświaty.
Ponieważ jesteśmy fundacją polsko-amerykańską, o zaistniałej sytuacji poinformowałem również Konsulat Generalny USA w Krakowie oraz naszego amerykańskiego partnera, jakim jest Muzeum Dziedzictwa Żydowskiego w Nowym Jorku.

Tomasz Kuncewicz
Dyrektor
Centrum Żydowskiego w Oświęcimiu