Unia Europejska to najbardziej ambitny eksperyment polityczny naszych czasów. Czy same wspólne reguły wystarczą, by zjednoczyć 27 tak różnych narodów? Czym jest i jak działa Unia Europejska W odpowiedzi na traumę II wojny światowej narodziła się śmiała wizja trwałego pokoju. Zakładała ona stworzenie tak głębokich powiązań ekonomicznych między dawnymi wrogami, by przyszły konflikt stał się nieracjonalny i nieopłacalny. Praktycznym wyrazem tej idei było powołanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, której trzon od początku stanowiła współpraca Francji i Niemiec. Zamiast rywalizacji, kraje te zaczęły wspólnie zarządzać produkcją węgla i stali. To, co zaczęło się od przemysłu, z czasem objęło kolejne dziedziny. Wspólnota Europejska rosła w siłę, a kolejne traktaty poszerzały jej cele. Kiedy formalnie powstała Unia Europejska, stało się jasne, że to już nie tylko gospodarka. To także wspólne wartości: demokracja, rządy prawa i prawa człowieka – które Unia obiecała chronić. Przez dekady do wspólnoty dołączały kolejne państwa, szukając stabilności i rozwoju. Przełomowym momentem był 1 maja 2004 roku, dzień największego rozszerzenia w historii. Dla wielu krajów był to symboliczny powrót do rodziny państw Europy. Właśnie tego dnia Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej, co symbolicznie zakończyło okres powojennych podziałów. Dziś Polska jako państwo członkowskie aktywnie współtworzy ten projekt. Główne instytucje unijne i ich zadania Aby Unia Europejska działała sprawnie, jej główne instytucje UE współpracują ze sobą niczym precyzyjny mechanizm w zegarku. Każde z kół zębatych ma inny kształt i obraca się w swoim tempie, ale dopiero ich idealne zazębienie się sprawia, że wskazówki – czyli cała Unia,  płynnie poruszają się do przodu. Pierwszy impuls do działania nadaje Komisja Europejska złożona z członków Unii Europejskiej. To ona, podobnie jak główne koło napędowe, proponuje nowe prawa UE i dba o ich wdrażanie w państwach członkowskich. Jej wniosek wprawia w ruch dwa kluczowe, współpracujące ze sobą tryby. Pierwszym jest Parlament Europejski – jedyny element mechanizmu wybierany bezpośrednio przez obywateli. Drugim jest Rada Unii Europejskiej, reprezentująca rządy wszystkich krajów Unii. Oba te koła muszą się idealnie zgrać, by wspólnie przyjąć nowe prawo. Nad precyzją i poprawnością działania całego mechanizmu czuwa z kolei Trybunał Sprawiedliwości. Nie jest on kolejną zębatką, lecz raczej zegarmistrzem, który pilnuje, by wszystkie elementy działały zgodnie z instrukcją – czyli unijnymi traktatami. Proces decyzyjny w Unii Europejskiej Jak powstaje unijne prawo, które wpływa na życie milionów Europejczyków? Cały proces opiera się na ścisłej współpracy trzech kluczowych instytucji. Początek daje Komisja Europejska. To ona przygotowuje i oficjalnie przedstawia projekty nowych przepisów. Taki projekt trafia jednocześnie do dwóch organów decyzyjnych: Parlamentu Europejskiego, który jest wybierany przez obywateli, oraz do Rady Unii Europejskiej, złożonej z ministrów z wszystkich państw członkowskich. Obie instytucje niezależnie od siebie analizują propozycję, dyskutują nad nią i wprowadzają własne poprawki. W praktyce oznacza to miesiące negocjacji, których celem jest znalezienie wspólnego stanowiska. Nowe prawo jest przyjmowane dopiero wtedy, gdy Parlament i Rada uzgodnią i przegłosują identyczną wersję ostatecznego tekstu. Dzięki temu kształt decyzji podejmowanych w UE jest zawsze wynikiem kompromisu, uwzględniającego zarówno głos obywateli, jak i interesy poszczególnych krajów. Co ważne, Traktat Lizboński znacząco wzmocnił pozycję Parlamentu, dając Europejczykom – w tym Polakom, większą możliwość wpływania na prawo. Otwartość systemu podkreśla też gwarancja komunikacji z instytucjami UE we własnym języku. Kluczowe obszary działania unii europejskiej Dziś Unia Europejska zajmuje się sprawami, które wykraczają daleko poza gospodarkę. Jednym z największych wyzwań jest ochrona środowiska. Ambitny plan, znany jako Zielony Ład, ma przekształcić Europę w kontynent neutralny dla klimatu, promując czystą energię i zrównoważony rozwój. UE dba też o wspólne bezpieczeństwo, starając się mówić jednym głosem w sprawach międzynarodowych i reagować na globalne zagrożenia. Fundamentem pozostaje oczywiście unia gospodarcza, której symbolem stało się wprowadzenie wspólnej waluty euro w większości krajów członkowskich. Unia inwestuje miliardy euro w wyrównywanie szans między bogatszymi i biedniejszymi regionami, wspiera naukę i cyfryzację. Dba również o nasze podstawowe prawa i swobody obywatelskie. Karta Praw Podstawowych to dokument mający gwarantować prawa człowieka, który chroni nas przed dyskryminacją i zapewnia sprawiedliwe traktowanie. Od jakości żywności, przez bezpieczeństwo zabawek, po zasady roamingu – działania UE widać niemal na każdym kroku. Jednolity rynek i jego filary Gdyby zapytać, co jest największym i najbardziej namacalnym sukcesem Unii, wielu bez wahania odpowiedziałoby: jednolity rynek. Jego filarami są cztery wielkie swobody, które w praktyce znoszą bariery między państwami: Towary mogą przekraczać granice bez ceł i dodatkowych opłat – dzięki czemu produkty z Polski trafiają do sklepów we Francji czy w Niemczech. Usługi można oferować klientom w całej Uni – co pozwala firmom działać na znacznie większym rynku. Kapitał można swobodnie inwestować tam, gdzie przyniesie to największe korzyści. Ludzie mają prawo do życia, pracy i nauki w każdym kraju członkowskim. Taki model napędza wymianę handlową i konkurencję, co dla konsumentów oznacza niższe ceny i szerszy wybór. Logicznym dopełnieniem tego rynku w wielu krajach Unii jest wprowadzanie wspólnej waluty euro. Jak istotne są te powiązania, pokazał przykład Wielkiej Brytanii, której wyjście z UE przywróciło bariery handlowe i wiele utrudnień.  The post Unia Europejska w pigułce. Co warto wiedzieć? appeared first on Oświęcim112.pl.